Eldfell

Ósk
Séð

Suðvesturland

Sjá á korti

1137 skoðað

Í upphafi gossins opnaðist stór sprunga frá norðri til suðurs á austasta hluta Heimaeyjar, og náði hún að höfninni í norðri en niður að Skarfatanga í suðri. Fljótlega minnkaði sprungan þó og megineldvarpið varð þar sem nú stendur Eldfell. Gosefnið í upphafi gossins var nánast ísúrt, en þó varð það fljótlega basískt (SiO2 > 52%). Efnainnihald kvikunnar bendir til að kvikuhólf og megineldstöð séu að myndast á þessum slóðum.

Strax og tilkynning barst um að eldgos væri hafið hófst brottflutningur fólks af eynni. Af 5.500 íbúum eyjarinnar voru um 4.000 fluttir burt um nóttina, mestmegnis með skipum. Á næstu vikum voru búslóðir fólks fluttar burt að mestu, en hús tóku mjög fljótlega að hverfa undir hraun.

Einn maður dó í gosinu og var það af völdum koldíoxíðeitrunar - mikið af lífshættulegum lofttegundum kom upp úr jörðinni með vikrinum og gjóskunni. Mikil mildi þótti að ekki skyldi hafa farið verr, þar sem að sprungan kom upp rétt austan við austasta hús bæjarins (þó munaði ekki nema nokkrum metrum).

Um helmingur húsa bæjarins ýmist lenti undir hrauni eða á annan hátt eyðilagðist í gosinu, en uppbyggingin eftir gosið var mjög snögg.

Gosið í Heimaey byrjaði 23. janúar 1973 og lauk 3. júlí sama ár. Þetta er fyrsta gos sem hefst við þéttbýli á Íslandi. Það var loftskeytamaðurinn Hjálmar Guðnason og vinur hans, Ólaf Granz, sem voru í sínum vanalega miðnæturgöngutúr þegar hinn tilkomumikla sýn birtist þeim þegar þeir skoðuðu bæinn frá Helgafellstoppi. Þar sáu þeir jörðina opnast og eldtungurnar stóðu marga metra upp í loftið. Strax var haft samband við lögreglu þar sem tilkynnt var að jarðeldur væri kominn upp austan við Kirkjubæ. Lögreglan tók upplýsingarnar ekki trúanlegar í fyrstu en fór strax að athuga hvað væri í gangi og þegar á staðinn var komið sáu þeir að gos var hafið á 1600 metra langri sprungu og magnaðist hratt á fyrstu mínútunum. Kveikt var á brunalúðrum og á mjög skömmum tíma var allur bærinn vaknaður og fólk streymdi úr húsum sínum og niður á bryggju. Flestir þeir sem upplifðu gosið eru sammála um að klukkuna hafi vantað fimm mínútur í tvö þegar að gosið hófst.

Eldfellshraun er um 2,5 ferkílómetrar og stækkaði Heimaey um 20%.

Heimild: Wikipedia
Eldfell
Þriðjudagur
18:00
5.6°c
6.1 SE
Þriðjudagur
19:00
5.5°c
6.0 E
Þriðjudagur
20:00
5.3°c
5.9 E
Þriðjudagur
21:00
5.2°c
5.6 E
Þriðjudagur
22:00
5°c
4.8 E
Þriðjudagur
23:00
4.8°c
3.9 NE
Miðvikudagur
0:00
4.5°c
3.7 N
Miðvikudagur
1:00
4.3°c
3.5 N
Miðvikudagur
2:00
3.9°c
3.6 N
Miðvikudagur
3:00
3.6°c
4.0 N
Miðvikudagur
4:00
3.6°c
4.3 N
Miðvikudagur
5:00
3.2°c
5.4 N
Miðvikudagur
6:00
2.9°c
5.6 N
Miðvikudagur
7:00
2.5°c
6.0 N
Miðvikudagur
8:00
2°c
6.1 N
Miðvikudagur
9:00
1.8°c
6.3 N
Miðvikudagur
10:00
2°c
6.9 NW
Miðvikudagur
11:00
2.7°c
7.2 NW
Miðvikudagur
12:00
3.2°c
7.2 NW
Miðvikudagur
13:00
3.6°c
6.8 NW
Miðvikudagur
14:00
3.9°c
6.4 NW
Miðvikudagur
15:00
4.2°c
6.7 NW
Miðvikudagur
16:00
4.4°c
6.3 NW
Miðvikudagur
17:00
4.6°c
5.9 NW
Miðvikudagur
18:00
4.6°c
7.2 NW
Miðvikudagur
19:00
4.4°c
8.7 NW
Miðvikudagur
20:00
4.2°c
9.1 NW
Miðvikudagur
21:00
3.9°c
9.7 NW
Miðvikudagur
22:00
3.1°c
9.9 NW
Miðvikudagur
23:00
2.7°c
9.2 NW
Fimmtudagur
0:00
2.1°c
9.3 N
Fimmtudagur
1:00
1.6°c
8.7 N
Fimmtudagur
2:00
1.3°c
8.0 N
Fimmtudagur
3:00
1.2°c
7.1 N
Fimmtudagur
4:00
1.4°c
5.9 N
Fimmtudagur
5:00
1.7°c
5.0 NW
Fimmtudagur
6:00
1.8°c
5.5 NW
Fimmtudagur
7:00
1.7°c
5.8 NW
Fimmtudagur
8:00
1.7°c
5.1 NW
Fimmtudagur
9:00
1.8°c
4.9 N
Fimmtudagur
10:00
1.9°c
4.6 N
Fimmtudagur
11:00
2.7°c
3.3 NE
Fimmtudagur
12:00
3.4°c
2.9 E
Fimmtudagur
13:00
3.9°c
3.3 NE
Fimmtudagur
14:00
4.1°c
3.8 NE
Fimmtudagur
15:00
3.8°c
5.2 N
Fimmtudagur
16:00
3.5°c
6.9 N
Fimmtudagur
17:00
3.7°c
8.1 N
Fimmtudagur
18:00
3.5°c
6.8 N
Fimmtudagur
19:00
2.9°c
8.0 N
Fimmtudagur
20:00
2.6°c
8.3 N
Fimmtudagur
21:00
2.2°c
9.2 N
Fimmtudagur
22:00
1.7°c
9.7 N
Fimmtudagur
23:00
1.6°c
9.4 N
Föstudagur
0:00
1.8°c
8.9 N
Föstudagur
1:00
1.8°c
9.3 N
Föstudagur
2:00
1.6°c
9.4 N
Föstudagur
3:00
1.3°c
9.9 N
Föstudagur
4:00
0.7°c
10.2 N
Föstudagur
5:00
0.4°c
11.0 N
Föstudagur
6:00
0.2°c
11.9 N
Föstudagur
12:00
1.4°c
8.9 N
Föstudagur
18:00
2.2°c
7.9 N
Laugardagur
0:00
0.9°c
6.8 N
Laugardagur
6:00
1°c
7.1 N
Laugardagur
12:00
2.7°c
7.2 N
Laugardagur
18:00
2.9°c
7.1 N
Sunnudagur
0:00
1.6°c
3.4 NE
Sunnudagur
6:00
1.4°c
3.8 NE
Sunnudagur
12:00
4.2°c
5.4 E
Sunnudagur
18:00
3.9°c
4.1 E
Mánudagur
0:00
3.1°c
2.7 NE
Mánudagur
6:00
4.1°c
4.5 E
Mánudagur
12:00
7.5°c
8.3 E
Mánudagur
18:00
7.5°c
4.3 N
Þriðjudagur
0:00
7.6°c
3.4 NE
Þriðjudagur
6:00
9.4°c
13.7 SE
Þriðjudagur
12:00
9.4°c
12.1 SE
Þriðjudagur
18:00
8.8°c
7.0 E
Miðvikudagur
0:00
6.4°c
3.2 N
Miðvikudagur
6:00
5.6°c
4.8 NW
Miðvikudagur
12:00
6.5°c
1.1 NW
Miðvikudagur
18:00
7.5°c
1.4 S
Fimmtudagur
0:00
8°c
6.0 S
Fimmtudagur
6:00
7.6°c
8.2 S
Fimmtudagur
12:00
7.2°c
11.2 E
Fimmtudagur
18:00
6.7°c
4.7 NE


Staðir nálægt mér

© Anton Stefánsson | antonstefans@gmail.com

Vefsíðan notast við kökur